• SPOSÓB NA NAUKĘ

      •

         

         

        czyli
        rymowanki - wyliczanki i inne sposoby
        na zapamiętanie szkolnych wiadomości

         

         

         

        Jak zapamiętać trudne wzory matematyczne, zasady ortograficzne czy inne wiadomości z różnych przedmiotów? Może do pomocy użyć wiersza? Żartobliwe wierszyki, rymowanki, czasami śmieszne rysunki bardzo pomagają w nauce, a ich nauczenie się przychodzi dzieciom z łatwością. Żmudną naukę można przekształcić w zabawę, można będzie się uczyć przyjemniej i skuteczniej.

         

         

         

        Język polski

         

         

        Sposób na zapamiętywanie przypadków w języku polskim:

         

         

        Mianownik - Mama
        Dopełniacz - Dała
        Celownik - Celince
        Biernik - Bańkę
        Narzędnik - Na
        Miejscownik - Mleko
        Wołacz - O!

        "U" czy "ó"?

        Makówka, dachówka - przez ó pisz te słówka.
        Wyjątek: zasuwka.
        Kto kreskuje -uje,
        Otrzymuje dwóje.

         

         

        Stara rymowanka, przekazywana od kilku pokoleń, ułatwiająca zapamiętanie kolejności liter w alfabecie:

         

         

        Adam Babie Cebulę Daje
        Ewa Figę Gryzie
        Hanka I Janka Kapuściane Liście Łamią
        Mama Nóż Oknem Podaje
        Rasio Stasio Tatko Uciekł Wszyscy Zapłakani

         

         

         

        Piszemy "ą", "ę" czy "om", "em"?

        Z ortografii chcesz mieć pięć,
        Więc wbij w głowę, zapamiętaj:
        Dętka, cętka, węzeł, chęć,
        Kolędnicy, kądziel, święta.

        Nie chcesz smętny być jak sęp?
        Przepędź prędko wstrętne błędy:
        "En" w wyrazach takich tęp:
        Pędzel, frędzla, lęk, którędy.

        Gdy masz czas, powtarzaj wciąż:
        Gąbka, flądra, brąz, najwięcej,
        Kępa, ląd, lękliwy, wąż.
        Tęgo, rąbać, węgiel, ręce.

        Sprawdź w słowniczku, proszę, zobacz,
        Jak się pisze: bęben, kąt,
        Bąbel, głębia, prąd, wątroba,
        Kąpać, tęcza, mądry, sąd.

        Jeśli jeszcze: pręt, pąs, trąd
        I wędlinę zapamiętasz
        Wnet zapomnisz, co to błąd,
        Spadną z ciebie dwójek pęta.

         

         

         

        A oto wiersz na zapamiętanie spółgłosek, po których piszemy "rz": pierwsze litery wyrazów stanowią spółgłoski, po których należy pisać "rz".

        Babcia dała Gosi piękne bratki,
        bo jej wnuczka chciała takie kwiatki.

        Jest też inny sposób - rymowanka pomaga zapamiętać te spółgłoski:

        Niech pamięta każdy z was,
        Kiedy pióro puszcza w tan:
        Brzoza, brzydal, brzytwa, brzask,
        Chrząstka, chrząszczyk, chrzest i chrzan.

        Kto to wie, ten z dwójek drwi,
        Zapamięta bowiem w lot:
        Drzemka, drzazga, drzewo, drzwi,
        Grzegorz, grzanka, grzebień, grzmot.

        Wesół będzie tata twój,
        Że już zastęp dwójek znikł:
        Wejrzyj, ujrzyj, wyjrzyj, spójrz,
        Przejazd, przejście, przetak, prztyk.

        A profesor powie w głos:
        Piątkę dam, niech ma ją raz!
        Trzęsawisko, trzoda, trzos,
        Wrzosowisko, wrzenie, wrzask.

         

         

         

        Jak zapamiętać spółgłoski, na które wymienia się "ż"?
        W rymowance pierwsze litery wyrazów to te, na które wymienia się "ż".

        Grześ dziś hałasuje, źle się zachowuje.

        Problemy z "h" wyjaśni wiersz:

        Kłopotliwe samo "h"
        Dość szczególną skłonność ma;
        Lubi hałaśliwe słowa:
        Huk, harmider, hałasować,
        Heca, hurmem, hej, hop, hura,
        Hola, horda, hejnał, hulać,
        Hasać, halo, hop, wataha..
        W tych wypadkach się nie wahaj!

         

         

         

        Kiedy "i", a kiedy "j"?

        Powiedz to każdemu gapie,
        Co z dyktanda dwójki łapie,
        Że wyrazy: Anastazja,
        Telewizja, fuzja, Azja,
        Francja, akcja i akacja,
        Lekcja, porcja oraz racja,
        Sesja, pensja i hortensja,
        Misja, scysja i pretensja
        Mają zawsze "j", nie "i".
        Kto to wie, ten z dwójek drwi.

        Do słów: kopia, biolog, Dania,
        Zofia, Maria, dioda, kiosk -
        Wstaw "i krótkie" bez wahania,
        A unikniesz gaf i trosk.
        Gdy na karku jest twa głowa,
        To bez trudu pojmiesz wnet:
        "jot" piszemy w obcych słowach
        tylko po "ce", "es" i "zet".

         

         

         

        Na kłopoty z pisownią "nie" z rzeczownikiem, przymiotnikiem i czasownikiem:

        Z "nie" rzeczownik i przymiotnik niech się łączą jak brat z bratem.
        Pisz więc razem: niepoważny, nieuwaga, niedostatek...

        Każdy uczeń dobrze wie,
        że czasowniki piszemy rozdzielnie z "nie"!

        Wierszyki, które ułatwiają zapamiętanie pisowni wielkich i małych liter:

        WIELKĄ LITERĄ zawsze się pisze:
        nazwy urzędów, władz, stowarzyszeń
        oraz imiona wszelakich istot:
        Sejm Polski, Jowisz, Azor, Mefisto.

        Nazwy mieszkańców ziem, części świata:
        Marsjanin, Polak, Ślązak, Azjata,
        geograficzne nazwy, więc:
        Ural, Bałtyk, Lubelskie, Barania Góra.
        Nazwy miast, ulic, dzielnic:
        Ochota, plac Zbawiciela, ulica Złota,
        nazwy odznaczeń oraz medali,
        świąt, wszelkich zlotów i festiwali.

        Wreszcie - w tytułach ustaw, dzieł, wierszy
        dużą literę wstaw w wyraz pierwszy.
        Pisz: Konstytucja 3 maja,
        Zew krwi, Hołd pruski, Ostatni zajazd.

        Śmiało pisz LITERKI MAŁE
        w słowach: ferie, średniowiecze,
        maj, karnawał, poniedziałek -
        bo to określenie czasu, człecze.

        Mała lubi też literka
        nazwy członków zrzeszeń, wyznań
        jak: dąbrowszczak, konfederat, jezuita.
        Łatwe, przyznasz?

        A że głodni poznaniacy
        raz litery duże zjedli,
        maleńkimi pisz, mój Pankracy,
        nazwy mieszkańców miast i osiedli:

        województwo białostockie,
        powiat łódzki - nie kraina,
        administracyjny okręg
        małą literką zaczynaj.

        Także zdarzenia dziejowe,
        Przykład: wojna polsko-szwedzka,
        Powstanie listopadowe...
        Ale dość! Nie męczmy dziecka.

         

         

         

        Matematyka

         

         

        Kolejność wykonywania działań:

        Moi drodzy przyjaciele,
        najpierw w nawiasach liczymy wiele,
        potem mnożymy i dzielimy,
        a na koniec nam zostanie dodawanie i odejmowanie.

         

         

        Utrwalanie tabliczki mnożenia:

        Teraz idź do domu,
        czołem, czuwaj, cześć,
        8 razy 7 jest 56.

        Gruszka jest dojrzała,
        trzeba ją zjeść.
        7 razy 8 jest 56.

        Teraz ci to powiem:
        kruki lubią sery.
        8 razy 8 jest 64.

         

         

         

        Rymowanka, która przypomina wzór na pole i obwód koła:

        Jak to ładnie, pięknie brzmi:
        obwód koła "dwa er pi" ( 2r? ),
        pole zaś "er kwadrat pi" ( r2? ),
        niech w pamięci zawsze tkwi.

        Sposób zapamiętania jednostek w matematyce przez stworzenie wizualnej przestrzeni, która to zobrazuje. Tu jako przykład "Lokomotywa":

         

         

         

        Przyroda

         

         

        Rymowanka na zapamiętanie kolorów tęczy po kolei: pierwsze litery to litery kolorów - czerwony, pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski, granatowy i fioletowy:

         

         

        Oto rymowanka pomagająca w zapamiętaniu kierunków geograficznych (patrząc na mapę):

        W lewej ręce zachód mam,
        A wschód w ręce prawej!
        U góry północ, w dole południe.
        I już kierunki świata umiem cudnie!

        Pomysł na zapamiętanie kolejności planet:

         

         

        Historia

         

         

        Zapamiętanie roku, w którym Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę ułatwia prosta rymowanka:

        Jeden, cztery, dziewięć, dwa,
        - Kolumb Amerykę zna.

        Data założenia Rzymu - 753 r. p.n.e.

        Na siedmiu wzgórzach piętrzy się Rzym.
        7 5 3

        A datę chrztu Polski
        i koronacji Bolesława Chrobrego
        można zapamiętać tak:

        Dziewięć sześć sześć (966) -
        Mieszko przyjmuje chrzest.

        Tysiąc dwadzieścia pięć -
        Bolesław królem jest.

         

         

         

        Bibliografia:

        Gawdzik Witold "Ortografia na wesoło i na serio". Warszawa, Wydawnictwo Oświata 1998

        Wierszem łatwiej czyli ortografia i gramatyka dla klas I-III na wesoło. Łódź, Wydawnictwo 86 Press 1993

        http://eduseek.interklasa.pl/artykuly/artykul/ida/3088/